เพลงลาวดวงเดือน เป็นเพลงที่คนดนตรีไทยและคนทั่วๆไป มักได้ยินกันคุ้นหูกว่าเพลงไทยเดิมเพลงอื่นๆ มีลักษณะเป็นเพลงอัตราจังหวะ 2 ชั้น ความยาว 3 ท่อน เป็นเพลงที่มีท่วงทำนองอ่อนหวานไพเราะ และนิยมบรรเลงกันอยู่ทั่วไป ประพันธ์ขึ้นโดย พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นพิชัยมหินทโรดม ซึ่งสันนิษฐานกันว่าทรงประพันธ์ขึ้นจากความคิดถึงนางอันเป็นที่รัก แต่มิอาจพบกันได้ เนื้อร้องที่มักได้ยินกันคุ้นหูคือ
๑. โอ้ละหนอ…ดวงเดือนเอย
พี่มาเว้า รักเจ้าสาวคำดวง
โอ้ว่าดึกแล้วหนอ พี่ขอลาล่วง
อกพี่เป็นห่วง รักเจ้าดวงเดือนเอย
๒. ขอลาแล้ว เจ้าแก้วโกสุม
พี่นี้รักเจ้าหนอ ขวัญตาเรียม
จะหาไหนมาเทียม เจ้าดวงเดือนเอย
๓. หอมกลิ่นเกสร เกสรดอกไม้
หอมกลิ่นคล้าย คล้ายเจ้าสูของเรียมเอย
หอมกลิ่นกรุ่นครัน หอมนั้นยังบ่เลย
เนื้อหอมทรามเชย เอ๋ยเราละหนอ
แต่พอร้องและบรรเลงดนตรีจบครบ 3 ท่อนแล้วมักจะทอดลงจบหรือไม่ก็อาจบรรเลงต่อเฉพาะดนตรีเฉยๆ (อาจเป็นเพราะว่าหากบรรเลงเที่ยวกลับด้วยจะใช้เวลานานเกินไป) จึงไม่ได้ร้องเนื้อเที่ยวกลับซึ่งผู้ประพันธ์ได้แต่งไว้ต่อจากเนื้อร้องเที่ยวแรก ซึ่งเนื้อร้องเที่ยวกลับ ที่ไม่ค่อยได้ยินได้ฟังกันในปัจจุบัน คือ
๑. โอ้ละหนอ นวลตาเอย
พี่นี้รัก แสนรักดังดวงใจ
โอ้เป็นกรรม ต้องจำจากไกล
อกพี่อาลัย เจ้าดวงเดือนเอย
๒. เห็นเดือนแรม เริศร้างเวหา
เบิ่งดูฟ้าละหนอ เศร้าอารมณ์
พี่จะทนทุกข์ทุกข์ทน เจ้าดวงเดือนเอย
๓. เสียงไก่ขันขาน มันหวานเจื้อยแจ้ว
ช่างหวานสุดแล้ว หวานแจ้วเจื้อยเอย
ถึงจะหวานเสนาะ หวานเพราะกระไรเลย
บ่เหมือนทรามเชย เอ๋ยเราละหนอ.
คณพล จันทน์หอม. การขับร้องเพลงไทย .(น.๙๙)…ที่มา
ซึ่งเนื้อร้องเที่ยวกลับนี้ผู้ประพันธ์ได้แต่งไว้ไพเราะลึกซึ้งไปไม่น้อยกว่าเนื้อร้องในเที่ยวแรก โดยผู้ขับร้องสามารถขับร้องถ่ายทอดอารมณ์เพลงออกมาให้อ่อนหวานกินใจได้ไม่แพ้กัน และยังมีจุดเด่นที่น่าสังเกตประการหนึ่ง คือ เนื้อร้องในเที่ยวกลับนี้ มีเนื้อหาที่สนับสนุนสันนิษฐานเกี่ยวกับแรงบันดาลใจของผู้ประพันธ์ไว้อย่างโดดเด่น หากนักดนตรีนำมาขับร้องครบทั้ง 2 เที่ยว(เที่ยวธรรมดาและเที่ยวกลับ) ก็จะได้รับอรรถรสเกี่ยวกับความหมายที่มาของเพลงได้เป็นอย่างดีทีเดียว แต่หากนักดนตรีไทยในปัจจุบันไม่นิยมนำมาขับร้องหรือลดความสำคัญลงไปแล้ว สักวันหนึ่งก็อาจเลือนลางหายไปตามวันเวลา จนเหลือให้เห็นเพียงตัวอักษร แต่ไม่เคยเห็นลีลาทำนองของจริง…น่าเสียดายมาก
Update (18/6/51) มีผู้สนใจค้นหาโน้ตเพลงนี้กันมาก เลยนำมาลงไว้เผื่อนำไปใช้ประโยชน์ค่ะ
เพลงลาวดวงเดือน
ท่อน ๑
– – – – |
– – – – |
– ดรม |
– ซ – ดํ |
( – – – รํ |
ดํดํดํดํ) |
ซลดํล |
ซม – ซ |
( – – – ล |
ซซซซ) |
– มซม |
ซลดํล |
– – ดํล |
– ซ – ม |
รมซม |
รด – ร |
(- – – ม |
รรรร) |
ดํลซดํ |
– ร – ม |
– ซ – – |
– ดํ – รํ |
– มซร |
มรดํล |
– – – – |
ดํลซม |
รดรม |
– ซ – ล |
– – ดํล |
ซมซล |
ซลดํล |
ดํซซซ |
|
|
|
|
|
รอบที่ 2 |
ซดรม |
– ร – ด |
ก.ต.
ท่อน ๒
– – – ร |
ดดดด |
– มซร |
มรดํล |
– – ดํล |
ซมซล |
– ด – ร |
– ม – ซ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ดํรํดํล |
ดํซลดํ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ซลซม |
ซรมซ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ดํรํดํล |
ดํซลดํ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ดํรํดํล |
– ซ – ม |
– – – – |
รมซด |
– – – – |
– ร – ม |
– – รซ |
– – – – |
รมซม |
รด – ร |
– – – – |
ดรมซ |
ลซดํล |
ซมซร |
มดรม |
– ล – ดํ |
รํดํลซ |
มซลดํ |
– – – – |
ดรมซ |
ลซดํล |
ซม – ร |
– ดรม |
– ล – ดํ |
รํดํลซ |
มซลดํ |
ก.ต.
ท่อน ๓
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
– ดํ – ม |
ซลซดํ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ซลซดํ |
ซลซม |
– – รม |
ซลซดํ |
– ลซดํ |
– ลซม |
– ลซดํ |
– ลซม |
ซมรม |
ซล – ซ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
– ดํ – ม |
ซลซดํ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
ซลซดํ |
ซลซม |
– – รม |
ซลซดํ |
– ลซดํ |
– ลซม |
– – รม |
ซลซม |
ซมรม |
ซลดํซ |
( – – – – |
ล้อ – – – -) |
– ดํ – ม |
ซลดํซ |
– – – – |
– ดํ – ล |
– ซ – ม |
– ร – ด |
– – – – |
ดรมซ |
ลซดํล |
ซมรด |
ซลดํรํ |
ดํลดํซ |
ลซมซ |
– ล – ดํ |
– – – – |
ดรมซ |
ลซดํล |
ซมรด |
ซลดํรํ |
ดํล – ซ |
ลซมซ |
– ล – ดํ |
ก.ต.
ใส่ความเห็น